مصاحبه های شغلی، سبکها و گرایشهای متفاوتی دارد. رایجترین شیوه آن به صورت مصاحبه شفاهی است. همچنین در این رابطه مصاحبه به بخشهای مختلفی مانند کتبی، هدایتشده، مصاحبه آزاد، تفسیری، خبری، باز، بسته، مطبوعاتی و درنهایت شغلی تقسیمبندی میشود.
مصاحبه شغلی (شفاهی)
درمصاحبه شفاهی، طرفین مصاحبه که عبارتند از مصاحبهکننده و مصاحبهشونده، درســـت رو در روی یکدیگر مینشــینند و به مذاکره یا به عبارت دیگر گفتمان میپردازند.
هدف مصاحبهکننده ایجاد ارتباط و شناسایی افراد متخصص است. آنچه به میدان مصاحبه اهمیت میدهد، دانش و سطح مهارت متقاضیان است. دورههای تحصیلی، سوابق شغلی و عملکردها ارزیابی میشوند و پس از تشکیل هیئت کارشناسان، از برترینهای هر حوزه دعوت به همکاری میشود.
کیفیت پرسشها
پرسشها در جهتی از پیش تعیینشده پرسیده میشوند و مصاحبهشونده نیز میتواند با بررسی و مطالعه قبلی به راحتی پرسشها را پاسخ دهد.
در سبک مصاحبه شفاهی، مصاحبهکننده با طرح پرسش از مصاحبه شونده و گرفتن پاسخهای مستقیم از وی مرحله به مرحله به پیش میرود و در هر مرحله یکی از ابعاد هویتی، مهارتی و علمی کارجو به آزمایش گذاشته میشود. معمولا فرایند پرسشها به سه بخش اصلی تقسیم میشود. این ســه ســطح به شکل زیرند:
سطح اول
پس از معرفی کامل و ارزیابی اطلاعات بخش مشخصات فردی، مهمترین زمینههای ایجاد همکاری دوطرفه شکل میگیرد. پرسشهایی نظیر:
• چرا شرکت ما را برای ادامه همکاری انتخاب کردهاید؟
• مهمترین ویژگی شرکت ما از نظر شما چیست؟
• چه راهکارهایی برای پیشــبرد اهداف تجاری شـرکت پیشنهاد میکنید؟
• مدیریت بحران از نظر شما چیست و چه برنامهای برای اهداف کوتاه و بلند مدت شرکت دارید؟
تنها بخشی از نخستین مرحله معارفه را تشکیل میدهند.
سطح دوم
در این قسمت تخصصیترین اصول و ضوابط شغلی و تحصیلی ارزیابی خواهند شد. مدارک و سوابق تحصیلی، دانشگاهها و مراکز علمی، شرکتها و سازمانهایی که افتخار همکاری با آنان را داشتید و از همه مهمتر عناوین، تجربهها و سالهای خدمت در این قسمت بررسی خواهند شد.
کیفیت و سطح مهارت هر کارجو براساس مندرجات رزومه تطبیق داده میشوند.
سطح سوم
برخی از کارجویان این مرحله را پایان مصاحبه میدانند و برای برخی دیگر آغازی برای حضور در مرکزی حرفهای و شاید بینالمللی است.
آزمونهای شفاهی، کتبی و عملی در این مرحله اجرا میشوند و موفقیت در این سطح تاثیر زیادی در نتایج مصاحبه به همراه خواهد داشت. در این مرحله توانمندیهای سالهای تحصیل در دوران دانشگاه و تجربه حضور در شرکتهای مختلف میتواند پشتوانهای مستحکم برای اثبات هنر کارجویان باشد.